Во последните години, популарноста на диетите со низок внес на јаглехидрати, како што е кето диетата, значително се зголеми. Сепак, новите истражувања сугерираат дека ваквите диети, особено кога се комбинирани со ниско внесување на растителни влакна, можат да го зголемат ризикот од развој на колоректален карцином.
Врската помеѓу исхраната и колоректалниот карцином
Колоректалниот карцином е еден од најчесто дијагностицираните видови на рак во светот. Според податоците, во САД, еден од 24 мажи и една од 26 жени ќе бидат дијагностицирани со оваа болест. Забележан е и алармантен пораст на случаите кај млади возрасни лица; на пример, кај возрасната група од 30 до 34 години, зголемувањето е 71% од 1999 до 2020 година.
Истражувачите од Универзитетот во Торонто спроведоа студија за да ја испитаат поврзаноста помеѓу диетите со низок внес на јаглехидрати и ризикот од колоректален карцином. Тие користеа глувци како модел и ги поделија во групи со различни диети: нискојаглехидратна, стандардна и западна диета богата со масти и шеќери. Дополнително, глувците беа колонизирани со различни бактериски соеви, вклучувајќи Ешерихија коли (E. coli), за да се испита влијанието на комбинацијата на исхраната и микробиомот врз развојот на полипи во дебелото црево.
Улогата на Ешерихија коли и нискојаглехидратната диета
Резултатите покажаа дека глувците кои беа на нискојаглехидратна диета и беа колонизирани со специфичен сој на Ешерихија коли развија поголем број на полипи во дебелото црево. Овие полипи се сметаат за прекурсори на колоректален карцином. Дополнително, кај овие глувци беше забележано оштетување на ДНК и други маркери кои укажуваат на зголемен ризик од развој на рак.
Се смета дека нискојаглехидратната диета ја истенчува мукозната бариера во дебелото црево, што овозможува бактериите како Ешерихија коли да дојдат во директен контакт со клетките на цревото. Ова доведува до зголемена продукција на генотоксини како колибактин, кој предизвикува оштетување на ДНК и поттикнува воспалителни процеси кои можат да резултираат со канцерогени промени.
Превентивни мерки и препораки
Иако овие наоди се засноваат на студии спроведени врз животински модели, тие укажуваат на потенцијалните ризици од нискојаглехидратните диети со ниско внесување на растителни влакна. Затоа, се препорачува:
- Зголемување на внесот на растителни влакна: Консумирањето на храна богата со растителни влакна, како што се овошје, зеленчук, цели зрна и мешунки, може да помогне во одржување на здрава мукозна бариера и да го намали ризикот од колоректален карцином.
- Умереност во диететските режими: Пред започнување на каква било рестриктивна диета, консултирајте се со здравствен професионалец за да се осигурате дека диетата е балансирана и безбедна.
- Редовни медицински прегледи: Скринингот и раната детекција се клучни за превенција и успешно лекување на колоректалниот карцином.
Диетите со низок внес на јаглехидрати и растителни влакна можат да имаат непредвидливи последици врз здравјето на дебелото црево, особено кога се комбинирани со одредени бактериски соеви. Затоа, е од суштинско значење да се одржува балансирана исхрана богата со растителни влакна и да се следат препораките на здравствените професионалци за да се минимизира ризикот од колоректален карцином.
