Во ерата на персонализирана медицина, персонализирани лекови добиваат сè поголема улога како решение за пациенти со специфични здравствени потреби. Без разлика дали станува збор за алергии, нетолеранција на формата на лекот или потреба за уникатни дозирања, персонализирани препарати отвораат нови хоризонти за индивидуализирана терапија.
Што претставува персонализирани лекови или фармацевтската компаундација?
Персонализирани лекови претставуваат процес на прилагодување на лекови според индивидуалните потреби на пациентот. За разлика од индустриски произведените лекови, овие препарати се подготвуваат од страна на лиценцирани фармацевти или лекари, врз основа на конкретен рецепт, и се дизајнирани да обезбедат терапија таму каде што стандардните лекови не се соодветни или достапни.
Зошто се користат персонализирани лекови?
- Алергии или интолеранции: кај пациенти чувствителни на боила, конзерванси или други адитиви.
- Недостапност на лек: при недостиг или повлекување на лек од пазарот.
- Педијатриски и геријатриски пациенти: потреба од алтернативна форма на дозирање, како течност наместо таблети.
- Промена на дозажна форма: пр. таблет во крем, супозиторија или орална суспензија.
- Подобрување на вкус: за полесно прифаќање кај деца или возрасни пациенти.
Врсти на персонализирани лекови
Компаундацијата се применува во различни области: од биоидентични хормони, комбинирани креми за болка, до ветеринарни препарати прилагодени на животни. На пример, мачка која одбива таблети може да добие течна формула со вкус на туна.
Регулаторен контекст
Иако компаундираните лекови не се одобрени од регулаторни тела како што се EMA или FDA, тие подлежат на строги национални и меѓународни стандарди за безбедност и квалитет. Во САД, на пример, се прави разлика меѓу аптеки од тип 503А и 503Б – првите работат по индивидуални рецепти, додека вторите се специјализирани за стерилна масовна продукција без конкретен пациент.
Бенефити и предизвици
Најголемата предност е индивидуалниот пристап и можноста за терапија таму каде што стандардната терапија не е соодветна. Сепак, недостигот од унифицирано означување, можноста за грешки во дозирање и слабата пост-маркет контрола остануваат предизвици кои бараат постојано надгледување и регулаторно усовршување.
Иднината на персонализирани лекови
Со растечкиот тренд на персонализирана медицина, потребата за компаундација ќе расте особено во третман на ретки болести, педијатрија, геријатрија, и ветеринарна фармација. Современите дигитални алатки, едукација на фармацевтите и стандардизација на процесите се клучни за безбедна и ефикасна имплементација на оваа практика.
🔍 За најнови информации, стручни блогови и огласи од фармацевтскиот и медицинскиот сектор, посетете ја нашата платформа: www.medrep.mk
📌 Регистрирајте го вашето CV и станете дел од најголемата база на здравствени професионалци во Македонија.
